Film van Henri d’Ursel, 1929, 33’23
Compositie door Mireille Capelle
Tussen 21 november 2024 en 1 juni 2025 maakt La Perle van Henri D’Ursel met de soundtrack van Mireille Capelle deel uit van de tentoonstelling Paris, Capitale de la Perle die georganiseerd wordt door het prestigieuze L’ÉCOLE, School of Jewelry Arts in Parijs.
Op vraag van het Koninklijk Belgisch Filmarchief was Mireille Capelle een van zeven componisten die gevraagd werden een soundtrack te schrijven bij een reeks van Belgische vroeg-surrealistische films. Het geheel werd uitgegeven als boxset met muziek uitgevoerd door het HERMESensemble en een inleidende tekst door Xavier Canonne.
Mireille Capelle zegt over deze opdracht:
“Toen het Koninklijk Belgisch Filmarchief (Cinematek) voorstelde om het HERMESensemble de muziek te laten componeren voor enkele van de zwart-witfilms die werden vertoond en mij ‘La Perle’ toevertrouwde, werd ik onmiddellijk verleid door het verhaal, de personages, de melancholie ook, de beelden en het verhaal van dit parelsnoer die denk ik uitdrukking geven aan onze aspiraties, onze dromen, onze luchtspiegelingen, ons onbewuste. Het is een fascinerende film.”
Graaf Henri d’Ursel (1900-1974) woonde in de jaren 1920 in Parijs waar hij in contact stond met de surrealisten en avantgarde-filmmakers. Hij was figurant in de film Les Mystères du château de Dé (1929) van Man Ray. La Perle is de enige film van d’Ursel die hij datzelfde jaar draaide onder het pseudoniem Henri d’Arche naar een scenario van de Franse dichter George Hugnet. De held, gespeeld door Hugnet, koopt een parelsnoer voor zijn geliefde, maar verliest het telkens opnieuw in een reeks van bevreemdende ontmoetingen en bizarre overgangen tussen stad en natuur.
De compositie van Mireille Capelle voor La Perle sluit aan bij haar praktijk van sonore architectuur-composities waarvan zij er tot nu toe 17 realiseerde. Daarvoor kan het uitgangspunt heel divers zijn: een kunstvorm, bepaalde objecten of vormen, een bepaalde tijdsperiode. Bijvoorbeeld voor alle exposities in Palazzo Fortuny in Venezia van Axel Vervoordt of de compositie rond het tapijt La Dame à la Licorne (2021). Het gaat steeds om een intens geconcentreerde werkwijze waarbij het eindresultaat te vergelijken is met de creatie van een gelaagd parfum. In het geval van La Perle ging het Mireille Capelle erom de subtiliteiten van de film, waaronder de verwondering om en het herhaald aanraken van het parelsnoer, om te zetten in klank. In de samenwerking met Jean-Marc Sullon als muzikaal assistent voor de montage en mix, ontstonden er toevallige vondsten die bijdroegen aan de uiteindelijke klanksfeer.
Edith Doove, curator